Ambitie met activiteiten
Onderstaand volgt een toelichting op de voortgang van de specifieke activiteiten die we in 2023 hebben uitgevoerd. Deze activiteiten zijn ook opgenomen in de programmabegroting voor 2023. We willen benadrukken dat we niet specifiek rapporteren over de reguliere activiteiten die we uiteraard ook hebben uitgevoerd in 2023, tenzij deze niet conform begroting zijn uitgevoerd.
Milieubeheer
De komende jaren gaan we samen met onze partners de wijken in, om onze inwoners kant-en-klaar verduurzamingspakketten aan te bieden. We ondersteunen onze inwoners daarnaast via (verbeterde) financieringsmogelijkheden (Duurzaam Wonen lening), onafhankelijke individuele advisering door een energiecoach, subsidies en duurzaamheidsadviseur. Vanuit onze regierol zijn we actief betrokken bij pilots met collectieve warmtevoorzieningen in de wijken Kerkelanden en Oost (RWZI) en zijn we trekker van het PAW-project om in de Hilversumse Meent met subsidie van het Rijk 624 woningen uiterlijk 2028 volledig van het gas af te halen. We werken door aan onze ambitie om in 2030 alle daarvoor geschikte, grote daken voorzien te hebben van zonnepanelen. Dat doen we door de inzet van stimulerend toezicht, door actief informatie en ondersteuning te bieden via onze greendeal coach aan bedrijven en door intensief samen te werken met ondernemers- en bedrijvenverenigingen. Bestaande samenwerkingen worden waar mogelijk geïntensiveerd en dienen als voorbeeld voor nieuwe. Ook blijven we actief betrokken bij de realisatie van twee concrete zon-boven-parkeren projecten en een zonneweide op het terrein van Vliegveld Hilversum. Uitvoering van het grootste zonnedak van Hilversum op bedrijventerrein Zuid-West. Als publieke organisatie geven we het goede voorbeeld door onze gebouwen en bedrijfsvoering verder te verduurzamen en te monitoren door inzet van de CO2 Prestatieladder. Met het Hilversums Isolatie Programma bieden we voor de periode 2023-2026 subsidies en advisering aan voor woningeigenaren. We ondersteunen onze inwoners en bedrijven bij het realiseren van energiebesparende maatregelen. We willen inwoners, organisaties en bedrijven – zonder dwang – verleiden om ook zelf aan de slag te gaan. Op 6 juli 2023 heeft de tweede kamer de Tijdelijke Wet Klimaatfonds aangenomen. Het fonds, met een looptijd tot en met 2030, heeft als doel het faciliteren van maatregelen om de mondiale stijging van temperatuur en de verandering van het klimaat te beperken door middel van het beschikbaar stellen van financiële middelen voor:
In de begroting worden de speerpunten en reguliere activiteiten op hoofdlijnen beschreven. Naast de begroting worden jaarplannen opgesteld met concrete maatregelen voor verduurzaming. Deze plannen worden voorgelegd aan de gemeenteraad voor goedkeuring, en de voortgang van de activiteiten wordt regelmatig gemonitord en verantwoord. |
|---|
Activiteiten - behaalde resultaten
● | Intensiveren en uitbouwen van de samenwerking met onze (keten)partners. |
| |
|---|---|---|---|
● | Ontwikkelen strategie met betrekking tot geothermie. |
| |
● | Uitvoeren van de Transitie Visie Warmte, met name door wijk-voor-wijk actief kant-en-klaar pakketten voor verduurzaming van woningen aan te bieden (van isolatie tot, waar mogelijk, volledig van het gas af en/of zonnepanelen). |
| |
● | Uitvoeren van het Energiebesparingsakkoord Noord-Hollandse Bedrijven 2022-2025 (stimulerend toezicht). |
| |
● | Uitvoering geven aan de RES door inzet greendeal coach, intensivering samenwerking ondernemersverenigingen en realisatie twee zon-boven-parkeren projecten en zonneweide Vliegveld Hilversum. |
| |
Toelichting
Nadat het jaarplan Energietransitie 2023 in januari door het college is vastgesteld, zijn we onder meer van start gegaan met het Hilversums Isolatie Programma (HIP). Het is een van de meest impactvolle projecten, waarbij bewoners direct gebruik konden maken van verschillende subsidies en deskundig advies om zo hun huis te verduurzamen. Vanuit het project energiearmoede zijn ongeveer 1.000 huishoudens bereikt. Zij hebben, gemiddeld twee keer per huishouden, bezoek gehad van een energieklusser, die adviseert en eenvoudige maatregelen uitvoert in de woning. Ook voor grotere maatregelen is voor de doelgroep (tot 130 procent sociaal minimum) advies, begeleiding en subsidie beschikbaar.
Verder zijn de samenwerkingen met onze (keten)partners zoals de energiecoöperatie, het Energie Diensten Bedrijf (EDB), woningcorporaties, ondernemingsverenigingen en het duurzaam bouwloket het afgelopen jaar geïntensiveerd en trekken we samen actief op voor een duurzaam Hilversum. Voor de samenwerking met de energiecoöperatie en het EDB zijn in 2023 de voorbereidingen van besluitvorming gestart zodat er meerjarige afspraken gemaakt kunnen worden. Ook zijn er samen met het EDB o.a. pakketten ontwikkeld waar bewoners per wijk kant-en-klare plannen kunnen ontvangen voor het verduurzamen van woningen, waarbij voor woningen uit specifieke bouwjaren ook gratis een klimaatplan kan worden aangevraagd voor vergaande verduurzaming van hun woning.
Ook hebben we een zeer belangrijke groep binnen Hilversum kunnen binden aan de uitvoering van de energietransitie in Hilversum, namelijk de ondernemers. Zo hebben we met het bedrijvenpark Hilversum Zuidwest een Green Deal gesloten voor de periode 2023-2027, om de ondernemers nog beter te ondersteunen bij de energietransitie. Het doel hierbij is om een toekomstbestendig energiesysteem te creëren, waarbij lokaal opgewekte energie (zoals de energie van zonneparken op parkeerterreinen en scholen) onderling wordt uitgewisseld en opgeslagen. Daarnaast zijn we ook met het Mediapark en het Vliegveld bezig om een Green Deal af te sluiten, dit zal in 2024 verder uitgewerkt worden. Daarnaast zijn we ook met het Mediapark en het Vliegveld bezig om een Green Deal af te sluiten, dit zal in 2024 verder uitgewerkt worden. Onderdeel hiervan is een zonneweide bij het vliegveld. Tot slot zijn er initiatieven rondom zon-boven-parkeren. Gebleken is dat met de huidige bouwkosten de businesscase hiervan rond krijgen een belangrijke uitdaging is en als gemeente denken we met de initiatiefnemers mee.
Binnen grote gebiedsontwikkelingen, zoals die van het Stationsgebied en Arenapark, zijn we het afgelopen jaar verdergegaan met het onderzoeken van warmteoplossingen in dit gebied om een duurzame energievoorziening te creëren binnen deze ontwikkelingen. Bij de pilots: RWZI-oost en de PAW Meent hebben we een aanjagende rol op ons genomen. Voor de RWZI-oost is in 2023 een haalbaarheidsonderzoek opgestart en voor de PAW-Meent zijn 2 uitvoeringsprojecten opgestart maar nog niet afgerond. Deze pilots geven ons waardevolle kennis over technieken, organisatie en governance waardoor wanneer er tot uitvoering over gegaan wordt, deze keuze voor de warmteoplossing weloverwogen genomen wordt.
In het afgelopen jaar is verder ingezet op het verminderen van de CO2-footprint van de gemeente. Zo hebben we in 2023 67% minder CO2 uitgestoten dan in 2019. Onze doelstelling was om in 2024 50% minder CO2 uitstoot te hebben vergeleken met 2019. Omdat we deze doelstelling hebben gehaald gaan we komend jaar nieuwe doelen formuleren. Ook hebben we een actieplan voor de luchtkwaliteit voor de periode 2023-2030 opgesteld. Verder hebben het eerste Jaarplan Circulair opgesteld. In het kader hiervan faciliteren we onder andere ruimte voor circulair ondernemerschap, zoals op het MOB-terrein, hebben we samen met Hilversum100 de campagne Heel Hilversum Repareert opgezet en is het Circulair Gordijnenproject opgestart. Ook binnen de gemeente zijn we bezig geweest met circulariteit door bijvoorbeeld tweedehands meubilair aan te schaffen in de kantoren en het circulair materiaalgebruik mee te nemen in Visie Openbare ruimte. Door onderbezetting afgelopen jaar is een aantal doelstellingen voor het verduurzamen van gemeentelijk vastgoed en bedrijfsvoering vertraagd. Deze zullen in 2024 verder opgepakt worden.
Financiële analyse
Bedragen x € 1.000 | |||
Lasten | Baten | Saldo | |
Begroting na wijziging | 7.270 | -2.461 | 4.810 |
Realisatie | 5.112 | -1.459 | 3.653 |
Verschil (realisatie t.o.v. gewijzigde begroting) | -2.159 | 1.002 | -1.157 |
Het voordelig saldo van € 1,2 miljoen is voornamelijk gerelateerd aan de uitvoering van energiebesparende maatregelen; € 1,4 miljoen voordeel op de lasten en € 1,0 miljoen nadeel op de baten, en verschuivingen van de uitvoeringswerkzaamheden saneringen Galvanistraat en het Circusterrein naar 2024; een voordeel van € 600.000 op de lasten. Voor het voordeel op de loon- en afdelingskosten van € 100.000 in de lasten wordt verwezen naar paragraaf bedrijfsvoering.
Proeftuin Aardgasvrije Wijken: Het vooraf ingeschatte aantal woningen dat van het gas af is gegaan (nog) niet gerealiseerd. Dit komt onder andere doordat de in het voorjaar 2023 gemaakte prognose voor wat betreft de realisatie van de oplevering van de veertig woningen door de betrokken woningcorporaties niet is gerealiseerd. Anderzijds hebben particuliere woningeigenaren ook minder dan verwacht gebruik gemaakt van de mogelijkheid om subsidie aan te vragen. Dit resulteert in een voordeel op de lasten en een nadeel op de baten van € 934.000.
Hilversums isolatieplan: De realisatie van het aantal te verlenen subsidies voor energiebesparende maatregelen is lager uitgevallen dan was voorzien en resulteert in een voordeel van € 440.000 op de lasten en een nadeel van € 75.000 op de baten. Het bekend worden en vinden van de regeling door woningeigenaren heeft in het begin meer tijd nodig gehad en verloopt inmiddels steeds voorspoediger. Er is blijvende aandacht voor voldoende communicatie, onder andere door herhaalcampagnes. Voor het incidenteel voordeel van € 386.000 ten behoeve van de uitvoering jaarplan energietransitie 2024 is er een overhevelingsvoorstel ingediend.
Sanering Galvanistraat: De aanbesteding voor de sanering van de Galvanistraat is in het vierde kwartaal 2023 gestart, waardoor de daadwerkelijk uitvoering van de werkzaamheden verschuiven naar 2024. Naar verwachting zijn de groene pleinen Galvanistraat en Liebergerweg voor speelseizoen 2024 gereed. Er is een overhevelingsvoorstel van € 112.000 voor de uitvoering in 2024 ingediend.
Sanering Circusterrein: De bodemonderzoeken voor het Circusterrein zijn inmiddels afgerond, en het blijkt dat de grond minder vervuild is dan oorspronkelijk verwacht. Vanwege de doorlooptijd van het onderzoek was het niet mogelijk om in 2023 te starten met de saneringswerkzaamheden. In het derde kwartaal van 2024 wordt naar verwachting gestart met de saneringswerkzaamheden. Er is een overhevelingsvoorstel van € 490.000 voor de uitvoering in 2024 ingediend.