Onderhoud kapitaalgoederen

Beleid
Tot de kapitaalgoederen van de riolering behoren alle openbare voorzieningen die aanwezig zijn voor de gemeentelijke zorgplichten voor afvalwater, hemelwater en grondwater. Het gaat om riolen, rioolgemalen, bufferbassins en bijkomende voorzieningen.

Het Gemeentelijk Watermanagementplan (GWP) 2021-2026 bevat de beleidsuitgangspunten voor de exploitatie van het riool en de financiële consequenties daarvan.  

In Hilversum zijn hiervoor de volgende voorzieningen aanwezig:

• 491 kilometer rioolleiding, waaronder:
  • 208 kilometer vuilwater (inclusief klein deel verbeterd gescheiden);
  • 206 kilometer regenwater (inclusief klein deel verbeterd gescheiden);
  • zes kilometer infiltratieriool;
  • 60 kilometer gemengd riool;
  • elf kilometer persleiding en daarnaast drainageleidingen (bij de Loswal).
• 13.370 inspectieputten;
• 623 infiltratieputten;
• 91 uitlaten van (verbeterd) gescheiden hemelwaterstelsels;
• 60 gemalen voor vuilwater, hemelwater, sportparken, tunnels, randvoorzieningen en opvoergemalen, en;
• één externe overstort van gemengd rioolstelsel.

Uitvoering onderhoud
Het onderhoud van het gemeentelijke rioolstelsel omvat onder meer het reinigen, ontstoppen en repareren van riolen en kolken, dagelijks beheer van rioolgemalen en het vegen van straten. Per jaar reinigen wij ongeveer 15% van het totale areaal aan riolen. Alle kolken worden twee keer per jaar geleegd. Jaarlijks vinden inspecties plaats in het riool ten behoeve van prioritering van de vervanging.

Uitvoering investeringen
Jaarlijks wordt aan de raad een uitvoeringsprogramma voorgelegd waarin de vervangingsinvesteringen zijn opgenomen. Gemiddeld wordt, conform beleid, vervanging van 6,5 kilometer riool opgenomen. Vervanging van riool vindt zoveel mogelijk plaats samen met vervanging van de weg. Integraal vervangen levert de hoogste kwaliteit tegen de laagste maatschappelijke kosten.

In het in 2020 vastgestelde watermanagementplan zijn voor de uitvoeringsperiode 2021-2031 extra investeringen opgenomen voor klimaatadaptatie en duurzaamheid. Met afkoppelen van hemelwater, zowel in de openbare ruimte als op particuliere terreinen, en het creëren van extra waterberging wordt regenwateroverlast teruggedrongen en duurzaam omgegaan met hemelwater.

Voor de voorgenomen maatregel 5.000 m³ waterberging in postcodegebied 1221 is voor de nadere uitwerking eerst in het rioolstelsel gemeten, om het functioneren in de praktijk goed te begrijpen en er voor te zorgen dat we ‘het goede doen’. Uit de metingen blijkt dat vernauwingen en drempels in het hoofdriool leiden tot een beperkte waterafvoer. Zolang deze flessenhals niet wordt opgelost is het niet mogelijk om de wateroverlast in postcodegebied 1221 en het centrum te beperken.
De maatregel waterberging 1221 is zodanig aangepast dat én de flessenhals in het hoofdriool wordt opgelost én de berging wordt vergroot. Voor deze aangepaste maatregel is eind 2023 voorbereiding voor bestuurlijke besluitvorming voorjaar 2024 gestart.

Uitvoering 2023 opgaven GWP:

• Optimalisatie hemelwaterafvoer:

Voor het beperken van wateroverlast in het centrum, onder andere onderaan het Melkpad bij de kruising bij restaurant Mout, zijn twee optimalisaties uitgewerkt: in 2023 zijn kolken vervangen langs de rijbaan van het Melkpad, zodat afstromend regenwater beter in het riool stroomt. Daarnaast is de voorbereiding gestart voor het plaatsen van een infiltratiekelder voor hemelwater van de Hoge Naarderweg om het riool van het Melkpad te ontlasten.

• Plan Huydecoper: De aanbesteding voor de aanleg van de waterberging is afgerond en de werkzaamheden zijn gestart.
• Afkoppelen dakoppervlakken: dit project is in voorbereiding, onder andere in combinatie met projecten voor vergroening van speelplekken in 1221. Hiervoor is in 2023 extra subsidie vanuit het Rijk (Impulsregeling Klimaatadaptatie) toegekend van € 750.000. Deze subsidie kan worden ingezet om projecten te versnellen of extra klimaatadaptieve maatregelen uit te voeren binnen de bestaande projecten.
• Waterberging postcodegebied 1221: In 2023 is de maatregel verder technisch uitgewerkt aan de hand van verschillende scenario’s. Slechts één scenario voldoet aan ontwerpeisen voor klimaatadapatie in de openbare ruimte.
• Data en monitoring: De monitoring in de riolering is in 2023 uitgebreid naar Hilversum West. Samen met programma Datagedreven Sturen zijn verschillende meetgegevens van riolering samengebracht op een dataplatform om eenvoudig te kunnen analyseren en visualiseren hoe het rioolstelsel werkt. Ook is de data inventarisatie uitgevoerd van rioleringsgegevens, die als basis dient voor het opstellen van het Systeemoverzicht Stedelijk Water (SSW), de opvolger van het basisrioleringsplan (BRP), in 2024.
• Inbreng vanuit water en riolering voor klimaatbestendig ontwerpen bij grote projecten zoals Stationsgebied, waarbij voor het eerst gebruik is gemaakt van een maaiveld-afstromingsmodel. Met dit model wordt gecontroleerd of het regenwater dat bij een intensieve bui (bui van 70 millimeter per uur) tijdelijk op straat (op maaiveld) staat, ook daadwerkelijk naar de daarvoor ontworpen bergingen in de openbare ruimte stroomt en of deze bergingen groot genoeg zijn.
• Voor het Circusterrein is gerekend aan het rioolstelsel en samen met het waterschap gekeken naar optimalisatie hiervan.
• De overdracht stedelijk water van gemeente naar waterschap Amstel, Gooi en Vecht is op 2 februari bestuurlijk ondertekend. In 2023 zijn voorbereidingen getroffen voor de formele overdracht per 1 januari 2024. In het kader van de overdracht is de gemeente ook gestart met onderzoek naar emissiereductie uit de hemelwaterriolering naar de Oude Haven.

In 2023 zijn de volgende riool renovatieprojecten uitgevoerd en is 4,6 kilometer vervangen:

• Outshoornlaan
• Lieven de Keylaan, tussen Jacob van Campenlaan en Simon Stevinweg
• Zonnelaan
• Van Linschotenlaan, tussen Van Riebeeckweg en Oostereind
• Jacob van Heemskerckstraat, tussen Oosterengweg en Van Linschotenlaan
• Graaf Wichmanstraat, tussen Berlagelaan en Lopes Diaslaan
• Buisweg
• Bergweg, tussen Jan van Ravenswaaypad en Schuttersweg
• Van Yssumlaan

Dit jaar zijn minder uitgaven gedaan voor de investeringen voor de riolering. Dit wordt veroorzaakt doordat een aantal vacatures voor de voorbereiding niet, of later, waren in te vullen. Verder is de participatie bij een aantal herinrichtingen complexer gebleken waardoor uitvoering later in het jaar is opgestart waardoor niet alle kosten in 2023 zijn gemaakt. Daarnaast was meer capaciteit nodig voor grote projecten (zoals Gijsbrecht van Amstelstraat, HOV, Kerkbrink en Stationsgebied), waardoor er minder capaciteit beschikbaar was voor de rioleringskredieten.

Op de post “grondaankoop waterbergingskelder Centrum/Oost” zijn geen uitgaven gedaan. Deze grondaankoop was nodig voor de aanleg van een waterberging in postcodegebied 1221. In 2024 wordt voor deze waterberging een alternatief voorstel gedaan aan de Raad.

Bedragen x € 1.000

Relevante beleidsnota’s

1. Gemeentelijk Watermanagementplan 2021-2026 (GWP 2021-2026)